تجهیزات برد کوتاه (SRD)
محمداسماعیل زمان
امروزه تجهیزات الکترونیکی و مخابراتی بخش مهم و جدایی ناپـذیر از زندگی ما را تشکیل میدهند. بخش مهمی از اینتجهیزات به صورت بیسیم کار میکنند که تنوع و دامنه کاربرد آنها هر روز گستردهتـر میشود. به طور مثال ما با استفاده از بلوتوث فـایلی را بـین دو تلفـن همراه انتقال میدهیم، با استفاده از مودمهای بیسیم بـه راحتـی بـه اینترنت متصل میشویم یا با زدن یـک دکمـه روی ریمـوت کنتـرل، درب خودرو یا پارکینگ را باز میکنیم. تمامی اینها و بسیاری دیگـر از وسایل مخابراتی اطراف ما جزو تجهیزات SRD هستند.
دستگاه های برد کوتاه یا SRD اساسا سیستمهای رادیـویی بـا تـوان تشعشعی پایین بوده و همانطورکه از نام آنها مشـخص اسـت دارای برد کوتاه برای ارسال اطلاعات هستند.
بهطور معمول در کاربرد عمومی برد یک دستگاه SRD، چند سانتیمتر تا 100 متـر اسـت. دسـتگاههـای SRD مـیتواننـد از نـوع تجهیزات تجاری با تولید انبوه یا دستگاههایی باشند که با تکنولوژی و کاربرد خاص تولید شده اند. از مهمتـرین تجهیـزات بـرد کوتـاه میتوان به انواع مودمها، تجهیزات شبکه بیسیم، سیستمهای انتقال داده باند وسیع، انواع بلوتوثها، انواع ریموت کنترلهای رادیویی (مثل درب خودرو و پارکینگ)، تلفنهای بیسیم، میکروفونهای بیسیم، آلارم ها و بسیاری موارد دیگر اشاره کرد.
در طی سالیان اخیر تولیـد و اسـتفاده از انـواع تجهیـزات بـرد کوتـاه افزایش قابل توجهی داشته است. بـه همـین دلیـل یـک SRD بایـد طوری کار کند که با سایر سیستمهای رادیـویی و مخـابراتی تـداخل ایجاد نکند. برای تضمین این موضوع اسـتانداردهای مختلفـی تهیـه و تدوین شده اند. با توجه به ایـن کـه SRDهـا دارای تـوان تشعشـعی پایین هستند، احتمال تداخل آنها با سایر سیستمهـای رادیـویی کـم بوده و به همین جهت میتوانند در باندهای فرکانسی متنوعی از چند کیلوهرتز تا چندین گیگاهرتز در طول طیف رادیویی کـار کـرده و در کنار سایر سیستمهای ارتباط رادیویی قرار گیرند.[1] بخش عمـده ای از تجهیـزات بــرد کــوتاه در گســترهی فرکانســی برای تجهیزاتی که در باند فرکانسی 433MHz کار میکنند نیز میتوان به انواع ریموت کنترلهای صنعتی، خـودرویی و بـازکننـده های اتوماتیک درب اشاره کرد.
سیستمهای SRD نیز مانند سایر کالاهای مشمول استانداردهای عمومی و استانداردهای محصول هستند. استانداردهای عمـومی کـه کل طیف عملکردی سیستمهای SRD را پوشش میدهند، عبارتند از : [2]
EN 300 330, 9 kHz to 30 MHz
EN 300 220, 25 MHz to 1000 MHz
EN 300 440, 1 GHz to 40 GHz
EN 305 550, 40 GHz to 246 GHz
EN 302 065, Ultra-Wideband (Communication)
مشخصههای فنی تجهیزات SRD عبارت از : فرکانس عملکرد، توان تشعشعی، پهنای باند، نوع مدولاسیون و نوع آنتن بهکاربرده شده هستند. طراحان سیستمهای SRD ملزم هستند با توجه به نوع محصول، کـاربرد و اسـتاندارد مربـوط بـه آن، فرکـانس کـار و تـوان تشعشعی دستگاه خود را تعیین کنند.[3]
آزمون های SRD از اواسط سال 1392 بر طبق استانداردهای مربوطه در آزمایشگاه EMC مرکز تحقیقات صنایع انفورماتیـک انجـام میشود. مهمترین قسمت در انجام آزمون فوق الذکر اندازه گیری و محاسبه توان تشعشعی موثر است که نباید از مقدار تعیین شـده در استاندارد تجاوز کند. این مرکز با بهره گیری از دانـش فنـی روز و دارا بـودن تمـامی دسـتگاههـای انـدازه گیـری آمـاده انجـام تمـامی آزمون های تطابق با استاندارد برای تجهیزات SRD است.
منابع:
1. “Short Range Devices, Overview and latest Developments”, OFCOM - FEDERAL OFFICE OF COMMUNICATIONS, 31th October 2002.
2. http://www.etsi.org/WebSite/Technologies/ShortRangeDevices.
3. “Develop a strategy to improve the effectiveness and flexibility of spectrum availability for Short Range Devices (SRDs)” CEPT Report 014, 2006.